Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Ruhsan Cihan, “çağın hastalığı” ve “tükenmişlik sendromu” olarak da bilinen fibromiyalji sendromuna ait, “‘Her tarafım ağrıyor’, ‘sabahları uyanamıyorum’, ‘sürekli yorgunum’ diyenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Ağrılardan ve yorgunluktan kurtulmak istiyorsanız kar kış demeyin yürüyüş yapın ve beslenmenize dikkat edin.” dedi.

Cihan, “Kas romatizması olarak da bilinen fibromiyalji, yaygın beden ağrıları ve halsizlik ile kendini gösteren bir kronik ağrı sendromudur. En bariz özelliği yaygın kas ağrılarıdır. Hastaların günlük yaşantılarını olumsuz tarafta tesirler ve iş gücü kaybına neden olur. Yaygın beden ağrılarının yanı sıra halsizlik, yorgunluk, isteksizlik, uyku bozukluğu ve münasebetiyle sabah yorgun uyanma ve tutukluk şikayetleri mevcuttur. ‘Sabah yorgun kalkıyorum’ diyen hasta, gün uzunluğu tıpkı yorgunluk hissiyle bir şey yapmak istemez.” sözlerini kullandı.

“Hastaların yüzde 70-80 kadarını bayanlar oluşturuyor”

Hastalığın görülme sıklığının bayanlarda yüzde 3-4, erkeklerde yüzde 0,5 olarak bildirildiğini aktaran Cihan, hastaların yüzde 70-80 kadarını bayanların oluşturduğunu söyledi. Hastalığın her yaş kümesinde görülebildiği üzere, en sık 30-50 yaş kümesinde olduğunu belirten Cihan, şunları kaydetti: “Bir romatolojik hastalığı olanlar (romatoid artrit), enfeksiyöz bir hastalığı olanlar (viral yahut bakteriyel hastalıklar) yahut psikiyatrik hastalığı olanlar (majör depresyon) fibromyalji sendromu açısından risk taşırlar. Fibromiyalji sendromunun en tipik belirtisi ağrıdır. Bedenin alt ve/veya üst yarısında ağrılar mevcuttur. Bu hastalarda tipik olarak boyun ve sırt bölgesindeki ağrılara baş ağrısı da eşlik eder. Mide ağrısı, ağrılı adet periyotları, kabızlık, nefes almada zorlanma hissi, çarpıntı, vakit zaman ellerde uyuşma, gözlerde ve ağızda kuruluk hissi ve depresif semptomlar hastanın şikayetleri ortasında yer alır.”

“Şikayetler soğuk havalarda artıyor”

Dr. Ruhsan Cihan, bilhassa soğuk havalarda ve mevsim değişikliklerinde hastalarda şikayetlerin arttığına dikkati çekerek, “Soğuk havalarda hastaların şikayetlerinde bariz bir halde artış gözlenir. Bu devirlerde hastalarımızın hayat kalitelerinde ve iş gücünde gözle görülür bir azalma olur. Soğuk havalarda artan yaygın kas ağrıları, halsizlik, yorgunluk ve isteksizlik şikayetleri için hastalara bu periyotta daha çok antrenman öneriyoruz. İstikrarlı beslenmeleri, açık havada bol bol yürüyüş yapmaları en önemli tekliflerimiz ortasında yer alıyor.” diye konuştu.

“Kişiye özel fizikî idman programı düzenlenmeli”

Medicana Kadıköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Cihan, fibromiyalji sendromunun tedavisi için multidisipliner bir program düzenlenmesi gerektiğini, tek bir standart tedavi bulunmadığını söyledi.

Bu programın içinde ilaç tedavisinin yanı sıra antrenman, masaj ve fizik tedavi üzere komplementer tedavilerin yer aldığını bildiren Cihan, şöyle konuştu: “Hastalarımız, ömür usulü ve davranış değerlendirilmeleri üzere çok istikametli eğitim programlarına alınabilir. Kişi, fibromiyalji sendromu hakkında bilgilendirilmelidir. İdman tedavisi, sıklıkla önerdiğimiz ve hastaların ağrıları yanında günlük hayat kalitesini de artıran bir tedavi sistemidir. Bireye özel fizikî idman programı düzenlenmeli. Hastaların tedavisine yardımcı olması açısından diyetleri, yani beslenme alışkanlıkları da yine düzenlenmeli. Gerektiğinde psikiyatrik takviye verilmeli. Ayrıyeten, fizik tedavi programları, myofasiyal ağrılar için kuru iğne ve nöralterapi tedavisi de başvurulan tedavi teknikleri ortasında yer alır. Tedavi; ağrıyı ve yorgunluğu azaltmak, depresif semptomları gidermek ve öteki semptomları en aza indirmek gayesiyle düzenlenir. Burada ‘azalmış fizikî aktivite ve artmış ağrı’ kısır döngüsünü kırmak amaçlanır.”

“Depresyonla karıştırılıyor”

Dr. Ruhsan Cihan, fibromiyalji sendromunun; ortak şikayetler nedeniyle depresyonla çok sık karıştırıldığını belirterek, “Uyku bozukluğu, mutsuzluk, hayattan zevk alamama, isteksizlik ve halsizlik depresyonla en sık karıştırılan bulgulardır. Bunun dışında birtakım iltihaplı romatizmal hastalıklarla da karıştırılabilir. Lakin bu küme hastalıklardan ANA (antinükleer antikor), RF (romatoid faktör) ve eritrosit sedimentasyon suratı üzere laboratuvar tetkikleri ile ayırıcı tanıya gidilebilir.” dedi.

Bu küme hastaların kaynağı tespit edilemeyen ağrı şikayeti ile çok sık hekim değiştirdiğini, bu hastaların farklı branş tabiplerine başvurduğunu anlatan Cihan, şunları kaydetti: “Fibromiyalji sendromundan muzdarip hastalar daha sık operasyon geçirirler. Fakat gerçek teşhis edilemediğinde, şikayetler ağrı kesici ilaçlar ile geçiştirildiğinde sorun tam olarak giderilemez. Hastaların şikayetleri kısa bir mühlet azalmış yahut geçmiş üzere gözükse de bir mühlet sonra tekrarlar. Bu hastalıkta en az 3 ay mühlet ile bedenin üst ve alt yarısında bulunan birtakım ağrılı tetik noktalarının tespiti ve hastanın klinik semptomlarıyla teşhis koymaktayız.”

Mayalı ve katkılı besin tetikliyor

Medicana Kadıköy Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Cihan, fibromiyaljide ağrıyı tetikleyebileceği tespit edilen besinleri sıralayarak tercih edilmesi gereken besinleri aktardı. Cihan, devamla şunları kaydetti: “Aspartan (doğal tatlandırıcı) içeren yiyecekler, hazır dondurulmuş besinlerde bulunan MSG (monosodyum glutamat) ve jambon, salam üzere besinlerde çok fazla bulunan nitratlar üzere besin koruyucular dahil yiyecek katkıları, şeker, fruktoz ve kolay karbonhidratlar, kafein, çay, kahve, kola ve çikolata, maya içeren besinler, bira, şarap ve salata sosları üzere fermente edilmiş yiyecek ve içecekler, mayalı hamurdan yapılan poğaça, pizza ve ekmekler ayrıyeten kuru meyveler, hazır meyve suları, patlıcan, acı biber üzere birtakım bitkiler… Bunlardan uzak durulmalı.

Fibromiyaljiye karşı haftada 3 gün balık, keten tohumu, ceviz, omega 3 yağ asit desteği, zeytinyağı tercih etmeliyiz. B, C ve D kümesi vitaminler destek olarak alınabilir. Karbonhidrat tercih edilecek ise bol tahıllı olanları, kepekli, çavdarlı ekmekleri, bulgur ve kepekli makarnaları tercih etmeliyiz.”

Cihan, “her tarafım ağrıyor”, “sabahları uyanamıyorum”, “sürekli yorgunum” diyenlerin sayısının her geçen gün arttığını belirterek, “Ağrılardan ve yorgunluktan kurtulmak istiyorsanız kar kış demeyin yürüyüş yapın ve beslenmenize dikkat edin.” dedi.