Dünyanın En Büyük Ormanları, Ekolojik Önemleri ve Özellikleri

51 kez görüntülendi

Sponsorlu Bağlantılar

Dünyanın her köşesi çarpıcı doğal cazibe merkezleriyle doludur ve bunlar arasında dünyanın en büyük ormanları da bulunmaktadır. Geniş bir alana yayılan, nefes kesen manzaraları, endemik bitki ve hayvan yaşamıyla tanınan zengin doğal ekosistemler olan ormanlar Dünya’nın yaşamsal destek sistemidir ve gezegenin sağlığının sürdürülmesinde çok önemli bir rol oynadıkları için sıklıkla akciğerlere benzetilirler. Dünya kara yüzeyinin yaklaşık %31’ini kaplayan ormanlar, küresel çevrenin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bir orman ne kadar uzun süredir var olursa olsun, cazibesi asla azalmaz çünkü uzun ağaçlar ve yüksek zirveler arasında keşfedilmeyi bekleyen sayısız olağanüstü doğa harikası vardır.

Bu makalede, dünyanın en büyük 20 ormanı toplam arazi alanlarına göre sıralanmıştır. Ek olarak, bu ormanların barındırdığı olağanüstü biyolojik çeşitliliğe ve onları benzersiz kılan özelliklere yer verilmiştir. İşte dünyanın en büyük 20 ormanı:

Boreal/Tayga Ormanları, Rusya ve Kanada

Boreal orman (Kuzey ormanları) veya kar ormanı olarak da bilinen Tayga bir zamanlar Kanada’dan Norveç’e ve Sibirya’ya kadar uzanan Dünya üzerindeki en büyük ormanıdır. Ancak doğal değişimler ve kıtaların kayması nedeniyle orman üç ayrı parçaya bölünmüştür. Ancak temelde tek ve aynı sistemdir. Tayganın en büyük kısmı Kanada Kuzey Ormanı ile kaplıdır, Doğu Sibirya Taygası ile birlikte boreal ormanlar Kuzey Yarımküre’de 17 milyon kilometrekareden fazla ormanlık alana yayılır ve bu da onu dünyanın en büyük kara biyomu yapar. Toplamda tayga, dünyadaki orman örtüsünün yaklaşık %30’unu kaplamaktadır. Kışın sıcaklıklar kolaylıkla -40°C’ye veya daha düşük seviyelere inebilir. Yaklaşık 12.000 yıl önce donmuş arazilerin yerini alarak oluşan taygalardaki ağaç türleri dünyanın farklı bölgelerinde değişiklik gösterse de çoğunlukla çam, ladin, karaçam ve köknar gibi iğne yapraklı ağaçların hakim olduğu bu devasa orman karbon depolama ve iklim düzenlemesinde hayati bir rol oynar. Geyikler, ayılar, kurtlar, tilkiler, kunduzlar ve göçmen kuşlar gibi simgesel türler için de yaşam alanları sağlar. Yerli topluluklar nesiller boyunca buranın kaynaklarına güvenmiş ve yaşamlarını bu muhteşem ormanla iç içe geçirmişlerdir. Sürdürülebilir olmayan ağaç kesimi gibi uygulamalar ve endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan tehditlere rağmen, koruma çabaları Boreal/Tayga ormanının biyolojik çeşitliliğinin ve ekolojik bütünlüğünün korunması için hayati öneme sahiptir.

Amazon Yağmur Ormanları, Güney Amerika

Dünyanın en ünlü ve en büyük tropik yağmur ormanları olan Amazon Yağmur Ormanlarının yaşının 55 milyon yıl olduğu tahmin edilmektedir. Güney Amerika’nın büyük bir bölümünü kaplayan orman sistemi Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Surinam, Peru, Ekvador, Bolivya, Fransız Guyanası ve Guyana olmak üzere dokuz ülkeye yayılmıştır. Ormanın büyük bölümü (% 60’ı) Brezilya’da yer almakta, onu Peru, Kolombiya ve diğer ülkeler takip etmektedir. Yerli gruplar da dahil olmak üzere 30 milyondan fazla insan burada yaşamaktadır, ancak büyük ölçekli ormansızlaşma sorun teşkil etmektedir. Yaklaşık 5,5 milyon kilometrekarelik bir alana yayılan orman, birçoğu başka hiçbir yerde bulunmayan inanılmaz çeşitlilikte bitki ve hayvan türleriyle doludur ancak insan etkisiyle şimdiden orijinal boyutunun %20’sini kaybetmiştir. Bu da yaklaşık 800.000 km2’lik bir alana tekabül eder; Primorye Ormanı, Birmanya (Burma) Yağmur Ormanı ve Valdivian Yağmur Ormanı’nın toplamına eşdeğerdir. İnanılmaz bir şekilde %90’ı hayvancılık endüstrisi için yok edilmiştir.
Ormana yağış sağlamada hayati bir rol oynayan Amazon Nehri, zengin bir su ekosistemini ( 3000 balık türünü) besler. Milyonlarca yıldır varlığını sürdüren ve 390 milyardan fazla ağaçtan oluşan muazzam bir koleksiyona sahip olan Amazon Yağmur Ormanları Victoria Amazonica nilüferi ve Brezilya cevizi ağacı da dahil olmak üzere 40.000’den fazla bitki türü, 1.300 kuş türü ve daha fazlasını barındırmaktadır. Pembe nehir yunusları gibi simgesel türler, jaguarlar, örümcek maymunları, tukanlar, tembel hayvanlar ve diğer binlerce hayvan türü de bölgenin sakinleri arasında yer alır. Yanomami ve Kayapo gibi yerli topluluklar yüzyıllardır bu topraklarda yaşar ve kültürleri ormanın kaynaklarıyla karmaşık bir şekilde iç içe geçmiş durumdadır. Doğaseverler için ünlü bir biyoçeşitlilik merkezi olan amazon ormanları kano, orman yürüyüşü ve hatta gece turları da dahil olmak üzere açık hava aktiviteleri için sonsuz fırsatlar sunmaktadır.

Kongo Yağmur Ormanı, Orta Afrika

Kongo Nehri havzası ve kolları boyunca yayılan, Amazon’dan sonra dünyanın en büyük ikinci tropik yağmur ormanı olan Kongo Yağmur Ormanı, Kamerun, Gabon, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve daha fazlası dahil olmak üzere altı ülkeye yayılmıştır. Yaklaşık 3,7 milyon kilometrekarelik bir alanı kaplar. Demokratik Kongo Cumhuriyeti bu alanın önemli bir bölümünü kaplar. Kongo Yağmur Ormanları 10.000’den fazla bitki ve nesli tükenmekte olan batı ova gorili (Batı Afrika düzlük gorili) de dahil olmak üzere binlerce hayvan türünü (kuş türleri, su aygırları ve karada yaşayan en büyük hayvan olan Afrika fillleri) barındırmaktadır. Orman, Baka ve Mbuti yerli toplulukları da dahil olmak üzere milyonlarca insanın geçim kaynağı için hayati önem taşır. Şu anda ormansızlaşmadan en az etkilenen ormanlardan biri olmasına rağmen kaynak zenginliği nedeniyle büyük bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu görkemli yağmur ormanında vahşi doğa gezisine çıkan turistler, Afrika’nın sık ormanlarda saklı kalmış gizli mücevherlerini keşfetmenin keyfini çıkarmaktadır.

Tropikal And Dağları

Toplam alan 1,8 milyon km kare olan Tropikal And Dağları, Güney Amerika’da Venezuela, Kolombiya, Ekvador, Peru ve Bolivya’yı kapsayan And dağlarının bir parçasıdır. Bu bölge, yüksekliği 500 ila 4.800 metre arasında değişen dağlar, vadiler, tropikal yağmur ormanları ve çayırlarla çeşitlilik göstermektedir. Çok sayıda benzersiz bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapan bölge, biyolojik çeşitlilik açısından önemli bir noktadır fakat biyoçeşitliliği tehdit altındadır. Kolombiya’daki polen çeşitliliği üzerine yapılan araştırmalar, sıcaklık değişimlerinin binlerce yıl boyunca farklı rakımlardaki bitki çeşitliliğini nasıl etkilediğini göstermektedir.

Bialowieza Ormanı, Polonya ve Belarus (Beyaz Rusya)

Bialowieza Ormanı, Polonya ile Beyaz Rusya da denilen Belarus sınırında bulunan büyük bir orman kompleksidir. Bir zamanlar Avrupa’nın büyük bir bölümünü kaplayan ilkel ormanın son ve en büyük parçalarından biridir. Sınırın her iki tarafındaki ormanlar yasal olarak milli park statüsündedir. Orman, çeşitli çağlar boyunca koruma altına alınması sayesinde günümüze kadar doğal haliyle ayakta kalmıştır. Tarih öncesi çağlarda Avrupa kıtasının tamamını kaplayan ilkel ova ormanının en büyük kalıntısı olan Polonya’daki Bialowieza Milli Parkı, 1979 yılında Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiş ve 1992 yılında Belarus’taki Belovezhskaya Pushcha Milli Parkını da kapsayacak şekilde genişletilmiş ve Belovezhskaya Pushcha / Bialowieza Ormanı (Bialowieza Ormanı, Beyaz Rusya, Polonya) adı verilmiştir. 2014 yılında bölgenin büyük bir uzantısı, 1.667.08 kilometrekarelik bir tampon bölge ile 1.418.85 kilometrekarelik bir alanla sonuçlanmıştır.
Hem kozalaklı ağaçları hem de geniş yapraklı ağaçları içeren Bialowieza Ormanı doğal bir zenginliğe ve çeşitliliğe sahiptir. Bialowieza Ormanı, zengin flora ve faunasıyla Avrupa’da benzersizdir. Meşe, dişbudak, çam, ladin, kızılağaç, huş ağacı, akçaağaç, köknar gibi ağaçlar, çeşitli yosunlar, likenler ve mantar türleri bulunur. Orman, 59 memeli türü, 250’den fazla kuş, 13 amfibi, 7 sürüngen, 24 balık türü ve 12.000’den fazla omurgasız türünü kapsayan çeşitli ve zengin bir yaban hayatını korumaktadır. Avrupa Bizonu Bialowieza Ormanı’nın sembolüdür. Milli Parkın Belarus kısmı, Avrupa bizonu (Bison bonasus) olarak da adlandırılan dünyanın en büyük bizon popülasyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Tür burada yok olmaktan kurtarılmıştır. Alanın tamamında yaklaşık 900 birey, toplam dünya nüfusunun neredeyse %25’ini ve serbest yaşayan hayvanların %30’undan fazlasını oluşturur. Büyük otçullar arasında çoğunlukla kızıl geyik (Cervus elaphus), karaca (Capreolus) ve yaban domuzu (Sus scrofa) bulunur. Yırtıcı hayvanlar arasında kurt (Canis lupus), Kızıl tilki (Vulpes vulpes), vaşak (Lynx), porsuk (Meles meles), çam sansarı veya ağaç sansarı (Martes martes) ve su samuru (Lutra lutra) yer almaktadır. Böyle bir doğal zenginliğe ve çeşitliliğe sahip olan Bialowieza Ormanı UNESCO kararıyla Dünya Mirası Listesi’ne ve UNESCO’nun Dünya Biyosfer Rezervleri Listesi’ne dahil edilmiştir.

Bu Konuyu Sosyal Medyada Paylaş

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Yorum Yaz


Yukarı Çık