Bebek sahibi olmak çiftler için heyecanlı olduğu kadar dertli bir süreç olabiliyor. Anne karnında büyüyen bebeklerin gelişimlerinin nasıl olduğu ise anne-baba adaylarının başındaki en değerli soruyu oluşturuyor.

Görüntüleme sistemlerinin ilerlemesi ile birlikte ayrıntılı ultrason ile bebeğin tüm organları detaylı bir biçimde incelenebiliyor. Bebekte olabilecek doğumsal ve yapısal anomalilerin büyük bir kısmının tespit edilmesini ve gerektiğinde hastalıklara müdahale edilmesini sağlayan detaylı ultrasonun bebeğe ve anneye hiçbir ziyanı bulunmuyor. Perinatoloji ile Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Ertuğrul Karahanoğlu, detaylı ultrason süreci ve yararları hakkında bilgi verdi.

Doğumsal hastalıkların tanısı konulabiliyor

Anne karnındaki bebeğin organ gelişiminin değerlendirildiği “detaylı ultrason” da denilen “ayrıntılı ultrason” ile bebeğin beyni, gözleri, burnu, dudakları, yüzü, boynu, kalbi, akciğerleri, kolları, elleri, parmakları, karın içi organları, sırtı, bacakları ve ayakları incelenmektedir. Bu organların oluşumu ile ilgili sorunların tespit edilmesini sağlayan detaylı ultrasonografi ile anne karnındaki doğumsal hastalıkların yüzde 95’inin tanısı konulabilmektedir.

Anne karnında bebeğin gelişimi, embriyolojik ve fetal periyot olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Birinci 8 hafta embriyolojik, 8. haftadan sonrası fetal devir olarak kabul edilmektedir. Fetal devirde, bebeğin tüm organları oluşup gelişmeye devam ettiği için bebeğin organları incelenebilmektedir. Detaylı ultrasonografi, bu bahiste eğitim almış bireyler tarafından muhakkak özellikleri olan ultrasonografi aygıtları ile yapılmaktadır. Organ kıymetlendirme uzun süren bir süreç olduğu için bu muayene yarım saat kadar sürebilmektedir.

Detaylı ultrasonografi genel olarak 18-24. haftalar ortasında yapılmaktadır. Lakin gelişen ultrasonografi aygıtları ve teknikler sayesinde bu süreç artık 11-13. hafta ortasında da yapılabilmektedir. Bu haftalar ortasında yapılan detaylı ultrasonografide, yapısal anomalilerin yüzde 75’i tanınabilmektedir. Bununla birlikte, beyin oluşumundaki kimi sorunlar ve kalpteki birtakım delikler bu haftada görülemeyeceği için 20-24. hafta ortası beyin gelişimi ve kalpteki küçük deliklerin kıymetlendirilmesi için sürecin tekrarlanması önerilmektedir.

Detaylı ultrason çok kıymetlidir zira;

– Detaylı ultrason yapılması, hayati organlarda sorunlar varsa doğumun uygun kaidelerde ve planlı yapılması, bebeğin bu sorunlardan daha az etkilenmesini sağlar.

– Kimi hastalıklara anne karnında müdahale edilmesi, bebeğin yaşama bahtını artırır.

– Bir grup özel ultrason bulguları sayesinde, genetik hastalıkların teşhisini koymada yönlendirici olabilir.

– Bebeğin durumu, bebeğin eşinin yerleşimi, doğum formunun belirlenmesi üzere hususların aydınlatılmasını sağlar.

Bebeğe ziyanı bulunmuyor

Detaylı ultrasonografi müddetinin uzun olması nedeni ile hamilelerde, bebeklerinin bu ses dalgalarından etkilenebileceğine dair yanlış fikirler oluşmaktadır. Lakin ultrasonografide kullanılan aygıtların bebeğe hiçbir ziyanı yoktur ve inançla kullanılabilmektedir.

Günümüzde tanımlanmış yaklaşık 15 bin genetik hastalık mevcuttur. Bu hastalıkların kimilerinin birtakım ultrasonografik bulguları bulunmaktadır. Bir genetik hastalığın anne karnında teşhisinin konabilmesi için bebekte yapısal bir bozukluğa neden olması gerekmektedir. Yapısal bozukluklar ortasında; kalpte delikler, kalp damarlarındaki anormallikler, kalp kapakçıklarında anormallikler, beyin gelişiminde bozukluklar, karın ön duvarının gelişmemesi, parmak fazlalıkları, kol-bacak kısalıkları, yüz hali bozuklukları ve daha yüzlercesi bulunmaktadır. Bununla birlikte, kimi genetik hastalıklar ne yazık ki anne karnında bir bulgu göstermemektedir. Bu yüzden olağandışı ultrasonografi bulguları çok dikkatli değerlendirilmelidir.

Detaylı ultrasonografide, bebekte birçok yapısal bozukluk tespit edilebilir. Bu bozukluklar tek başına bir mana taşımamaktadır. Bebeğin, anne-babanın hatta kardeşlerin kıymetlendirilmesi gerekebilir. Detaylı kıymetlendirme sonrası, ek testler yapılıp yapılmayacağına karar verilir.