Birçok bayan hamilelik periyodunda karın ağrısı, bulantı, kusma, baş ağrısı, halsizlik, sık idrara çıkma, kabızlık ve kramplar yaşar. Bu şikayetler çoğunlukla gebeliğin tabiatında yer alır. Gebelikteki her şikayetin dikkatle sorgulanması geerketiğini söz eden Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Aslı Alay, kimi vakit fizyolojik görünen meselelerin önemli hastalıkların belirtisi olabileceğini söyledi. Op. Dr. Alay, hamilelikte sık idrara çıkmanın nedenlerini sıralayarak değerli tavsiyelerde bulundu.

Gebelik öncesi hazırlık ve doktor denetimi kıymetli

Gebelikle birlikte üriner sistemde besbelli değişiklikler oluşur. Gebeliğin birinci aylarını takiben; böbrek, mesane, idrarı taşıyan kanallarda fizyolojik birtakım değişiklikler olur. Böbrekler ve idrarı mesaneye taşıyan kanallarda (üreter) genişlemeler izlenmektedir. Bu büyüme ve genişlemedeki en değerli neden, büyüyen anne rahminin mekanik baskısıyla rahatça akamayan idrarın akış istikametinin zıddında birikmesi ve böbreklere gelen kan akımındaki artışdır. Ayrıyeten gebelikte artan progesteron hormonun da idrar kanallarının genişlemesinde katkısı vardır.

Gebelikte böbrek ve idrar kanallarında meydana gelen genişleme, artan idrar yolu enfeksiyonlarının kıymetli bir nedenidir.

Gebeliğin 4. Ayından itibaren, böbreklere giden kan akımı %70-75 oranında artar. Bu artış kanda üre ve kreatinin seviyelerini düşürür. Gebeliğin son aylarında ise üre, ürik asit ve kreatinin kıymetleri gebelik öncesi seviyeye ulaşır. Gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsi durumunda, ürik asit bedellerinde artış izlenir. Lakin yanlışsız bir karşılaştırma yapılabilmesi için gebelik öncesi kıymetlerinin bilinmesi gerekir.

Buradan çıkaracağımız sonuç ise; gebelik öncesi hazırlık ve doktor denetimi ile hamileliğin planlanması olmalıdır.

Gebelikte su ve tuz metabolizmasında besbelli değişiklik yaşanır. Hayranlık uyandıran bir istikrar kelam hususudur. Artan kan akımı ve gebelikde artan progesteron hormonunun oluşturduğu idrar kanallarında genişleme tesiri ile tuz atılımına yatkınlık oluşur. Lakin büyük bir istikrar devreye girer ve artan tuz tutucu hormonlar ile emilim artar. Ve tuz kaybı engellenmiş olur.

Gebelik mühletince sık idrara çıkma tüm anne adaylarının tabir ettiği bir sıkıntıdır. Anne rahminin büyümesinin oluşturduğu mekanik tesirin de katkısıyla, gebeliğin 3. ayından itibaren tuvalette geçirilen mühlet artar. Anne adayı gece uyku ortasında da idrar yapma isteği ile uyanır. Tuvalete çıkma sıklığı ile ilgili ortalama bir sayısal paha yoktur. Bilhassa gece uykuda yaşanılan bu bölünmeler, anne adayında yorgunluk oluşturabilir.

İdrar sıklığındaki artışın nedenleri

– En kıymetli neden daha süratli bir kan akımı ile böbreklerin daha çok çalışması,

– Gebelik hormonları ile böbreklere gelen kan akımının artması,

– Büyüyen anne rahminin mesaneye yaptığı baskı.

Sık idrara çıkma gebeliğin fizyolojik bir sonucudur. Gebeliğin 3. Ayından itibaren başlayan bu durum, 4. ayın akabinde azalabilir. Anne adayı 16-26. haftalar ortasında daha rahat bir devir geçirirken, son 3 aylık devirde şikayetler tekrar artar. Zira bebeğiniz hamileliğin son ayında doğum kanalına inmiş ve mesaneye baskısı artmıştır.

Eklenen idrarda yanma, kasık ağrısı, kanlı idrar yapma durumunda kesinlikle doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir. Zira bu şikayetler böbrek ve idrar yolları ile ilgili önemli hastalıkların ve enfeksiyonların bir belirtisi olabilir. Sık idrara çıkmaya eklenen susuzluk, halsizlik, bitkinlik üzere şikayetler şeker hastalığının da belirtisi olabilir. Tüm hamilelerimizin açlık ve tokluk kan şekerine bakılmalı ve gebeliğin 24-28. Haftaları ortasında şeker yükleme testi yapılmalıdır.

Bilhassa faal çalışma hayatı devam eden bayanlar için, sık idrara çıkma toplumsal hayatını etkileyen bir durumdur. Her anne adayına yaşanılan durumun olağan olduğu bilgisi verilmelidir.

Tuvalet muhtaçlığı geldiğinde idrarını katiyetle tutmamalıdır. İdrarını yaparken yavaşça öne eğilmeli, böylelikle idrar kesesini büsbütün boşaltması sağlanacaktır.

Anne adayının günde en az 2,5 litre su içmesi önerilmelidir. Ayrıyeten diüretik tesiri olan çay, kahve tüketiminin azaltılmalıdır. Anne adayı içecek olarak süt, ayran, kefir ve su içmelidir. Ayrıyeten gebelik devrinde idrar kaçırma şikayeti de sık karşılaşılan bir durumdur. Anne adayına pelvis kaslarını güçlendirecek Kegel antrenmanları öğretilmeli ve sık aralıklarla yapması önerilmelidir. Kegel idmanları sistemli yapılması hem doğumu kolaylaştırır, hem de idrar kaçırma sıkıntısını azaltabilir. Unutulmaması gereken ise Kegel antrenmanlarına gebeliğin birinci günlerinden itibaren başlanılmalıdır. Ve lohusalık devrinde de devam edilmelidir.

Gebelerimiz idrar çıkma sıklığını azaltmak için hem kendi vücutları hem de bebekleri için çok tehlikeli olan uygulamalara başvurabiliyor.

Yanlışlar:

– Sıvı alımının kısıtlanması

– İdrarın tutulması

Katiyen yapılmaması gereken ve idrar yolu enfeksiyonu riskini arttıran bir durumdur. Her bayan bu bahiste uyarılmalı ve bilgilendirilmelidir.